16.12.2023

Opony terenowe bieżnikowane - czy warto je stosować

Jeżeli jesteś miłośnikiem off-roadu i pasjonatem jazdy terenowej, na pewno zastanawiałeś się czy opony terenowe bieżnikowane to dobry wybór. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu rodzajowi opon, dowiemy się jak dokładnie działa proces bieżnikowania oraz omówimy ich wady i zalety. Bez względu na to, czy planujesz wyprawę przez góry czy przez piaszczyste plaże, ten tekst dostarczy Ci niezbędnych informacji przed podjęciem decyzji. Zapraszam do lektury!

Opona terenowa bieżnikowana czyli jaka

Opona terenowa bieżnikowana (popularnie nazywana "nalewką") to nic innego jak opona po regeneracji. Zużyte opony, w których bieżnik nie zapewnia już założonych właściwości trakcyjnych, ale boki i konstrukcja wewnętrzna są w dobrym stanie, poddawane są procesowi regeneracji (bieżnikowania), czyli nakładany jest nowy bieżnik. Proces jego nakładania odbywa się na zimno lub na gorąco. Opony te są sporo tańsze od fabrycznie nowych. Wytrzymałość takich opon terenowych zależy od wielu czynników. Jakość procesu regeneracji jest tutaj kluczowa. Jeżeli baza użyta do regeneracji czyli tzw. karkas (stara opona) został dobrze sprawdzony pod kątem ewentualnych uszkodzeń a proces nakładania bieżnika jest w pełni kontrolowany pod kątem jakościowym, to prognozy wytrzymałości są raczej dobre. Warto zatem, przed zakupem poczytać opinie o danych producencie opon bieżnikowanych. Zawsze najwięcej dowiemy się od osób, które już dany produkt przetestowały.

Na czy polega bieżnikowanie opon

Bieżnikowanie opon jest procesem polegającym na zastąpieniu zużytego bieżnika nowym, aby przywrócić mu właściwości trakcyjne. Jest to również proces przedłużający żywotność opony, co w pośredni sposób sprzyja ekologii. Zużyta opona nie ląduje na wysypisku, tylko ponownie trafia na drogi. 

Bieżnikowanie opon jest najpopularniejsze w segmencie opon ciężarowych, gdzie dodatkowo stosuje się technikę pogłębiania bieżnika. Część opon ciężarowych jest specjalnie oznakowana jako te, w których można taki zabieg pogłębiania wykonywać. Bieżnikowanie opon jest też dosyć często stosowane w segmencie opon terenowych, głównie opon MT Extreme. Opony terenowe MT Extreme, z zasady stosowane są tam, gdzie mamy do pokonania bardzo ciężki teren. Poddawane są ekstremalnym obciążeniom i niejednokrotnie ulegają poważnym uszkodzeniom. Nie jest zatem dziwne, że spora część zwolenników takiej formy offroadu stawia na tańsze opony terenowe bieżnikowane, zamiast inwestować spore środki w fabrycznie nowe opony.

Bieżnikowanie opon wykonuje się jako:

• bieżnikowanie na zimno
• bieżnikowanie na gorąco

Bieżnikowanie opon terenowych na zimno

Proces bieżnikowania na zimno rozpoczyna się od usunięcia starego bieżnika z opony, zachowując jej ścianę boczną z oryginalnymi oznaczeniami i napisami. Pozyskany w ten sposób proszek gumowy jest zbierany i wykorzystywany w innych procesach produkcyjnych (wytwarzanie innych produktów). W całym procesie bieżnikowania każda opona jest poddawana ciągłym badaniom pod kątem jej jakości. Ewentualne usterki są naprawiane i uzupełniane ręcznie. W kolejnych krokach na karkas opony nakładana jest cienka warstwa gumy (natrysk tzw. gumy podkładowej), aby wzmocnić połączenie z nowym bieżnikiem i zabezpieczyć przed utlenianiem. Na tak przygotowaną bazę opony nakładany jest pas gumy z gotowym bieżnikiem. Tak przygotowane opony umieszcza się w gumowych opończach (zewnętrznej i wewnętrznej). Wytworzone w nich podciśnienie dociska karkas i pas bieżnikowy. Następnie opona trafia do komory utwardzania (autoklaw) na określony czas (ok. 3-4 godzin) i temperaturę (ok.115 stopni celsjusza), aby zapewnić odpowiednie związanie warstw karkasu i nowego bieżnika (wulkanizowanie). Po zakończeniu tego procesu, opona jest gotowa do ostatecznej kontroli jakości. Po pozytywnym przejściu testów trafia na rynek.

Mówiąc prostym, zrozumiałym językiem, bieżnikowanie na zimno, to naklejanie (wulkanizacja) nowego bieżnika na odpowiednio przygotowany karkas (używana opona z usuniętym starym bieżnikiem).

Główne zalety metody bieżnikowania na zimno to:

• niski koszt
• duży wybór rzeźb bieżnika
• bieżnikowanie na zimno jest tańsza od metody na gorąco
• metoda na zimno jest o wiele bardziej dostępna niż metoda na gorąco

Bieżnikowanie opon terenowych na gorąco

Proces bieżnikowania na gorąco przypomina trochę produkcję nowej opony. Dlatego najczęściej jest wykonywana w ramach zaplecza technicznego producentów opon. Głównie proces ten dotyczy zużytych opon klasy premium, ale coraz częściej spotyka się również opony klasy medium.

Pierwszym krokiem jest usunięcie bieżnika i ścianki bocznej, po którym zostaje baza tzw.karkas. Proszek gumowy pozyskany w trakcie tego procesu jest zbierany i przekazywany do ponownego wykorzystania.

W całym procesie bieżnikowania każda opona jest poddawana ciągłym badaniom pod kątem jej jakości. Dzieje się tak dlatego, że dobry stan karkasu to gwarancja jakości dalszych procesów bieżnikowania na gorąco.

Drugim krokiem w procesie bieżnikowania na gorąco jest nałożenie płynnej gumy na karkas w celu utworzenia przyczepnej warstwy i zabezpieczenia przed utlenianiem. Warstwa ta wzmocni połączenie pomiędzy karkasem a nowym bieżnikiem.

Następnie opona przechodzi przez wyważanie statyczne, dzięki czemu nowa warstwa zostanie równomiernie nałożona, a opona zostanie wyważona.

Teraz docieramy do najciekawszego etapu, czyli nałożenia nowej gumy. Po nałożeniu najwyższej jakości niewulkanizowanej gumy bieżnikowej całość umieszcza się w specjalnej formie na określony czas (około 1 godziny) w standardowej temperaturze (ok. 160 stopni cejsjusza) i ciśnieniu. Forma kształtuje nowy wzór bieżnika, podobnie jak w przypadku produkcji nowych opon.

Ostatnim krokiem jest kontrola jakości i usunięciu nadmiaru gumy. Każda opona jest sprawdzana indywidualnie. Każda jest pompowana do ciśnienia o 30% wyższego od zalecanego, a w przypadku wykrycia jakichkolwiek usterek, kierowana do ponownych testów jakościowych.

Mówiąc w skrócie, bieżnikowanie opon na gorąco, to tworzenie nowego bieżnika na odpowiednio przygotowanym karkasie w specjalnie do tego przeznaczonym urządzeniu.

Główne zalety metody bieżnikowania na gorąco to:

• żywotność opony porównywalna do fabrycznie nowej
• niższy koszt zakupu opony - około 40%
• mała ilość odpadów podlegających utylizacji
• w trakcie procesu odtwarzany jest bieżnik czoła opony oraz jej boki wraz z oznaczeniami. Dzięki temu opona wygląda jak nowa.

Czy opona terenowa bieżnikowana to dobry wybór

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Opony terenowe bieżnikowane mają swoich zwolenników i przeciwników. Bazując na naszym doświadczeniu doradczym i sprzedażowym, możemy stwierdzić, że szala przechyla się na rzecz przeciwników opon bieżnikowanych. Wskazywane są przez nich takie negatywne czynniki jak większa waga tych opon, zbyt duża twardość, zbyt duża głośność, niska trwałość. Czy jednak opinie te skazują opony bieżnikowane na niebyt? Zdecydowanie nie. Tak jak już wcześniej pisałem, część pasjonatów offroad kalkuluje. Jeżeli zależy im na "upalaniu" opon w ciężkim terenie i celują w dobrą zabawę bez stresu, że zniszczą dobrą i drogą oponę, wybierają opony terenowe bieżnikowane. W skrajnych przypadkach, w cenie kompletu bardzo dobrych i drogich opon, kupią 2-3 komplety bieżnikowanych, a satysfakcji z ekstremalnej "zabawy" w terenie nic nie zastąpi.

Zawsze zatem musimy przemyśleć i przekalkulować. Nie ma sensu przekreślać z góry opon bieżnikowanych. Wszystko zależy od naszych planów eksploracji terenu. 

Opony terenowe bieżnikowane wady i zalety

Korzyści płynące z stosowania procesu bieżnikowania opon:

• Żywotność bieżnikowanej opony wynosi od 50% do 80% żywotności nowej opony, natomiast koszt bieżnikowania wynosi od 40% do 50% wartości nowej opony.
• Koszty materiałów wynoszą około 20% w porównaniu z produkcją nowej opony.
• Opony komercyjne, szczególnie w przypadku ciężarówek, mają długą żywotność i można je bieżnikować od dwóch do trzech razy, co znacznie obniża koszty utrzymania flot samochodowych
• Mniej opon używanych trafia na składowiska śmieci.
• Zmniejsza ilość substancji chemicznych przedostających się do środowiska.
• Mniejsza emisja dwutlenku węgla gazów cieplarnianych.
• Stary bieżnik można poddać recyklingowi, aby uzyskać inne przydatne przedmioty
• Mniejsze zapotrzebowanie na kauczuk, który nie jest zasobem nieograniczonym.
• Ograniczenie zużycia produktów petrochemicznych wykorzystywanych w produkcji nowych opon.Oszczędność energii zużywanej w produkcji nowych opon.

Negatywne aspekty stosowania opon bieżnikowanych:

• Opony bieżnikowane cieszą się niestety złą (niesłusznie) opinią, bazującą na doświadczenia z przeszłości. Wtedy faktycznie na drogach widać było całkiem często fragmenty bieżników "zgubionych" przez zestawy ciężarowe. Obecnie statystyki wskazują, że zdecydowana większość takich przypadków, to efekt nadmiernego obciążenia pojazdu lub nadmiernego zużycia opon.
• Faktem jest,  że opony bieżnikowane moga być głośniejsze od fabrycznie nowych
• W przypadku opon bieżnikowanych terenowych są one cięższe i twardsze od fabrycznie nowych, dlatego decyzja o ich zakupie musi być zawsze przemyślana i dopasowana do tego jak zamierzamy użytkować nasz pojazd terenowy
• Użytkując opony bieżnikowane musimy zdecydowanie częściej kontrolować stan techniczny opony i poziom ciśnienia. Ale cóż, coś za coś.

Opony terenowe bieżnikowane podsumowanie

Opony terenowe bieżnikowane są niewątpliwie godnym uwagi rozwiązaniem dla miłośników off-roadu i ekstremalnych wypraw terenowych. Ich główną zaletą jest znacznie niższa cena, co zdecydowanie obniża poziom stresu w przypadku ich uszkodzenia. Może to być na tyle istotne, że przyćmi istotne wady takich opon terenowych tzn. większej wagi, wyższej głośności i twardości. 

Aktualnie stosowane procesy bieżnikowania opon znacznie różnią się od tych stosowanych kilka czy kilkanaście lat temu. Szczególnie w odniesieniu do opon ciężarowych, proces bieżnikowania stał się już stałym elementem optymalizacji kosztów flot samochodowych. W segmencie opon terenowych również doczekaliśmy się kilku solidnych producentów na rynku krajowym. Ich popularność związana jest natomiast głównie z podejściem fanów offroadu do charakteru swoich wypraw w teren.

Nie do pomięcia jest również fakt, że głównie w segmencie opon ciężarowych, proces bieżnikowania jest istotnym elementem ECO. W skali globalnej, miliony opon zamiast na wysypiska trafia do ponownego wykorzystania. Można zatem z pełnym przekonaniem stwierdzić, że proces bieżnikowania będzie się raczej rozwijał niż zanikał.

Jeżeli po przeczytaniu tego artykułu macie jeszcze wątpliwości czy kupić opony terenowe bieżnikowane, z chęcią udzielimy dodatkowych informacji i doradzimy czy będzie to dobry wybór. Zapraszamy do kontaktu